Wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy na przełomie 2022 i 2023 roku – jak ustalić świadczenia?

Jeżeli pracownik jest niezdolny do pracy z powodu choroby w grudniu i styczniu, przysługuje mu wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy. Które świadczenie powinien otrzymać pracownik na zwolnieniu lekarskim na przełomie roku kalendarzowego? To zależy kilku czynników, w tym stopnia wykorzystania limitów świadczeń chorobowych, ewentualnej przerwy w niezdolności do pracy wskutek choroby, a nawet wieku pracownika.

1. Wynagrodzenie chorobowe na przełomie roku
2. Zasiłek chorobowy na przełomie roku
3. Jak wiek pracownika wpływa na rodzaj świadczenia chorobowego na przełomie roku?
4. Jak minimalne wynagrodzenie wpływa na wysokość świadczeń chorobowych?
5. Podwyżka płacy minimalnej a świadczenia chorobowe na przełomie roku
6. Podstawa wymiaru świadczeń chorobowych a ponowna choroba pracownika

Wynagrodzenie chorobowe na przełomie roku

Wynagrodzenie chorobowe, które wypłaca pracodawca z własnych środków, przysługuje pracownikom za niezdolność do pracy wskutek choroby do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego. Jeśli pracownik ukończył 50 lat, ma prawo do wynagrodzenia chorobowego przez 14 dni, ale obniżony limit obowiązuje dopiero w kolejnym roku kalendarzowym.

Kiedy nieprzerwana niezdolność do pracy wskutek choroby wypada na przełomie roku kalendarzowego, trzeba sprawdzić, czy 31 grudnia 2022 roku pracownik ma prawo do wynagrodzenia chorobowego.

Jeżeli tak, to:

1. pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe od 1 stycznia 2023 roku,
2. dni niezdolności do pracy wskutek choroby są odliczane z „odświeżonego” limitu, czyli odpowiednio 33 lub 14 dni wynagrodzenia chorobowego przysługujących pracownikowi w 2023 roku.

Przykład

Justyna otrzymała L4 od 29 grudnia 2022 roku do 3 stycznia 2023 roku. 31 grudnia wypadł 20. dzień niezdolności do pracy wskutek choroby. Mimo że Justyna nie wykorzystała 13 dni z limitu przysługującego jej w 2022 roku, zwolnienie lekarskie od 1 do 3 stycznia 2023 roku należy odliczyć z nowego limitu 33 dni.

Przykład

Nawet gdyby 33. niezdolności do pracy wskutek choroby Justyny wypadł 31 grudnia 2022 roku, pracowniczce dalej należałoby się wynagrodzenie chorobowe od pracodawcy, a nie zasiłek chorobowy od 1 stycznia 2023 roku. W tym przypadku dni zwolnienia należy również odliczyć z nowego limitu 33 dni na 2023 rok.

Zasiłek chorobowy na przełomie roku

Od 34. dnia lub od 15. dnia niezdolności do pracy wskutek choroby pracownikowi należy się zasiłek chorobowy z ZUS.

Kiedy pracownik jest nieprzerwanie niezdolny do pracy na przełomie roku i pobiera zasiłek, kierujemy się tą samą zasadą, co w przypadku wynagrodzenia chorobowego. Sprawdzamy, czy pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego 31 grudnia 2022 roku. Jeżeli tak, powinien otrzymywać zasiłek z ZUS także od 1 stycznia 2023 roku.

Przykład

Justyna otrzymała L4 od 29 grudnia 2022 roku do 3 stycznia 2023 roku. Jej 33. dzień niezdolności do pracy wypadł 29 grudnia. To oznacza, że za okres od 30 grudnia 2022 roku do 3 stycznia 2023 roku pracowniczce należy się zasiłek chorobowy. Gdyby lekarz przedłużył Justynie zwolnienie – bez żadnej przerwy – Justynie dalej przysługiwałby zasiłek.

Wyjątkiem jest sytuacja, w której pracownik jest długo niezdolny do pracy wskutek choroby, ale z przerwą – choćby jednodniową, która może wypaść zarówno w dzień roboczy, jak i dzień wolny od pracy.

Przykład

Andrzej zachorował 26 grudnia 2022 roku i otrzymał zwolnienie lekarskie do 2 stycznia 2023 roku. L4 zostało przedłużone bez żadnej przerwy do 9 stycznia 2023 roku. Chociaż Andrzej pracował 10 stycznia, kolejnego dnia poczuł się fatalnie, więc otrzymał kolejne zwolnienie – od 11 do 13 stycznia.

W pierwszym okresie choroby Andrzej pobierał zasiłek chorobowy z ZUS, ponieważ wykorzystał 33 dni wynagrodzenia chorobowego przed 26 grudnia 2022 roku. Gdyby nie powrót do pracy 10 stycznia, pracownikowi dalej przysługiwałby zasiłek. 1 dzień przerwy w okresie niezdolności do pracy spowodował, że za nieobecność od 11 do 13 stycznia Andrzejowi należy się wynagrodzenie chorobowe od pracodawcy.

👉 Okres niezdolności do pracy, za który pracownik dostał wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy, jest okresem nieskładkowym, który uwzględnia się w świadectwie pracy.

Wiek pracownika a niezdolność do pracy na przełomie roku

Jeśli pracownik niezdolny do pracy wskutek choroby na przełomie roku ma co najmniej 50 lat, sprawdź, ile dni wynagrodzenia chorobowego mu przysługuje. Od tego zależy, czy 31 grudnia pracownik ma prawo do wynagrodzenia chorobowego, czy do zasiłku.

1. Pracownik ukończył 50 lat 23 sierpnia 2021 roku. O ile przysługiwało mu 33 dni wynagrodzenia chorobowego w 2021 roku, o tyle limit zmniejszył się do 14 dni w 2022 roku.
2. Pracownik ukończył 50 lat 23 sierpnia 2022 roku. Do 31 grudnia 2022 roku przysługuje mu 33 dni wynagrodzenia chorobowego, ale od 1 stycznia 2023 roku – tylko 14 dni.
3. Pracownik ukończy 50 lat 1 stycznia 2023 roku. Do 31 grudnia 2023 roku należy mu się 33 dni wynagrodzenia chorobowego, dopiero od 1 stycznia 2024 roku – tylko 14 dni.

Przykład

Edmund ukończył 50 lat 24 września 2022 roku. Jak rozliczyć świadczenia chorobowe za niezdolność do pracy wskutek choroby od 30 grudnia 2022 roku do 16 stycznia 2023 roku?

1. Edmund nie wykorzystał 33 dni wynagrodzenia chorobowego w 2022 roku, więc świadczenie za 30 i 31 grudnia sfinansuje pracodawca.
2. Edmundowi przysługuje 14 dni wynagrodzenia chorobowego w 2023 roku, które obejmuje dni robocze i wolne. To oznacza, że pracodawca wypłaci świadczenie za okres od 1 stycznia do 14 stycznia 2023 roku.
3. Za 15 i 16 stycznia 2023 roku Edmundowi będzie przysługiwał zasiłek chorobowy z ZUS.

Gdyby Edmundowi należał się zasiłek chorobowy od 30 grudnia 2022 roku, otrzymywałby go do 16 stycznia 2023 roku, nie wykorzystując ani 1 dnia z 14-dniowego limitu wynagrodzenia chorobowego.

Świadczenia chorobowe a minimalne wynagrodzenie

Dwukrotna podwyżka wynagrodzenia minimalnego w 2023 roku (do 3490 zł brutto od 1 stycznia i do 3600 zł brutto od 1 lipca 2023 roku) wpłynie na najniższą wysokość wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego.

Podstawa wymiaru świadczeń chorobowych jest uzależniona od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, które zostało wypłacone pracownikowi za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc niezdolności do pracy. Tę kwotę pomniejsza się o 13,71% – łączną wartość składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracownika.

Najniższa podstawa wymiaru świadczeń chorobowych wynosi 2597,33 zł w 2022 roku (3010 zł – 13,71% = 2597,33 zł). Wzrośnie do 3011,52 zł od 1 stycznia 2023 roku (3490 zł – 13,71% = 3011,52 zł) i do 3106,44 zł (3600 zł – 13,71% = 3106,44 zł). Jeśli podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego dla pracownika zatrudnionego na pełny etat jest niższa, pracodawca musi ją wyrównać.

W przypadku pracowników na niepełnym etacie podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego ustala się, biorąc pod uwagę wynagrodzenie minimalne proporcjonalne do wymiaru czasu pracy, np. 1745 zł brutto za 1/2 etatu w 2023 roku, co daje najniższą podstawę w wysokości 1505,76 zł.

Świadczenia chorobowe na przełomie roku kalendarzowego a minimalne wynagrodzenie

Jak obliczyć podstawę wymiaru świadczeń chorobowych dla pracownika, który:

• jest zatrudniony na umowę o pracę,
• zarabia najniższą krajową,
• jest niezdolny do pracy w grudniu 2022 roku i kontynuuje zwolnienie lekarskie z powodu choroby w styczniu 2023 roku?

Podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego powinna zostać policzona oddzielnie dla dwóch okresów. Podwyżka minimalnego wynagrodzenia od 1 stycznia 2023 roku nie wpływa na podstawę wymiaru świadczeń chorobowych przysługujących za niezdolność do pracy w grudniu 2022 roku.

W związku z tym należy pod uwagę najniższą podstawę w wysokości:

1. 2597,33 zł za grudzień 2022 roku,
2. 3011,52 zł za styczeń 2023 roku.

Dzienny wymiar wynagrodzenia chorobowego wyniesie odpowiednio 86,58 zł (2597,33 zł : 30 = 86,58 zł) i 100,38 zł (3011,52 zł : 30 = 100,38 zł). Uwaga – nie ma znaczenia, że grudzień i styczeń mają po 31 dni. Podstawę wymiaru zawsze dzieli się przez 30 (także w krótszym miesiącu – lutym).

Przykład

Michał zarabia najniższą krajową na pełnym etacie. Był niezdolny do pracy wskutek choroby – od 28 grudnia 2022 roku do 3 stycznia 2022 roku. Za każdy dzień niezdolności przysługuje mu 80% dziennego wymiaru wynagrodzenia chorobowego, czyli 69,26 zł (86,58 zł × 80% = 69,26 zł) w grudniu i 80,30 zł (100,38 zł × 80% = 80,30 zł) w styczniu.

Michał otrzymał 517,94 zł brutto wynagrodzenia chorobowego (277,04 zł za 4 dni niezdolności do pracy w grudniu i 240,90 zł za 3 dni niezdolności do pracy w styczniu).

Nie ma znaczenia, że wynagrodzenie chorobowe za grudzień zostało wypłacone w styczniu. Data wypłaty nie sprawia, że świadczenie za grudzień powinno zostać policzone od najniższej podstawy obowiązującej w styczniu.

Jak ustalić podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego, jeśli pracownik był niezdolny do pracy na przełomie roku kalendarzowego i zachorował ponownie w nowym roku?

Załóżmy, że pracownik otrzymał zwolnienie lekarskie od 26 grudnia 2022 roku do 6 stycznia 2023 roku. Niestety, nawrót choroby spowodował ponowne wysłanie pracownika na L4, tym razem od 3 do 10 lutego 2023 roku.

Zgodnie z art. 43 ustawy zasiłkowej przerwa między pobieraniem świadczenia chorobowego nie przekroczyła miesiąca kalendarzowego, więc nie trzeba ustalać podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego na nowo. Oczywiście nie może być niższa od 3011,52 zł.