Przekroczenie progu podatkowego przez pracownika. Jak obliczyć zaliczkę na podatek powyżej 120 000 zł dochodu?

Czy wiesz, ile minimalnie powinien zarabiać Twój pracownik, aby przekroczyć próg podatkowy w trakcie roku? Chociaż na podstawę opodatkowania wpływa wiele czynników, to dla uproszczenia można przyjąć, że maksymalne wynagrodzenie brutto na poziomie ok. 11 000 zł nie sprawi, że pracodawca naliczy wyższą stawkę podatku dochodowego, czyli 32% od nadwyżki ponad 120 000 zł dochodu. Wyjaśniamy, jak obliczać zaliczkę na podatek dochodowy w II progu podatkowym. Kto powinien tego pilnować – płatnik (np. pracodawca, zleceniodawca) czy podatnik (np. pracownik, zleceniobiorca)?

Progi podatkowe w 2023 roku

Progi podatkowe obowiązują w przypadku naliczania podatku dochodowego według zasad ogólnych, czyli skali podatkowej. Art. 27 ust. 1 ustawy o PIT uzależnia wysokość podatku dochodowego od podstawy opodatkowania. Jeśli nie przekracza 120 000 zł w roku podatkowym, podatnika obowiązuje 12% stawka podatku.

Kiedy podstawa obliczenia podatku dochodowego przekroczy 120 000 zł w roku podatkowym, stawka podatku wzrasta z 12% do 32%, przy czym wyższa obejmuje wyłącznie nadwyżkę ponad 120 000 zł. To oznacza, że jeśli podstawa opodatkowania wyniesie 220 000 zł, nadwyżka wynosi 100 000 zł.

Próg podatkowy	Podstawa opodatkowania obliczona w sposób narastający	Stawka podatku
I	Do 120 000 zł	12%
II	Powyżej 120 000 zł	32% nadwyżki ponad 120 000 zł

„III próg podatkowy”, czyli danina solidarnościowa

Jeśli podstawa opodatkowania wyniesie więcej niż 1 000 000 zł w ciągu roku, dojdzie do przekroczenia „III progu podatkowego”, czyli powstanie obowiązek zapłaty daniny solidarnościowej. Wynosi 4% nadwyżki ponad 1 000 000 zł. To oznacza, że podatnik zapłaci sumarycznie:

• 12% z 120 000 zł minus kwota zmniejszająca podatek, czyli 10 800 zł,
• 32% nadwyżki ponad 120 000 zł, czyli 32% z 880 000 zł, co daje 281 600 zł,
• 4% nadwyżki ponad 1 000 000 zł.

W przypadku daniny solidarnościowej bierze się pod uwagę dochody rozliczane nie tylko na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej, ale także np. dochody objęte podatkiem liniowym.

Zautomatyzujemy kadry i płace w Twojej firmie! 🚀

Zajmiemy się rozliczaniem Twoich pracowników, a Ty zyskasz dostęp do zautomatyzowanej platformy kadrowo-płacowej online, która zastąpi arkusze kalkulacyjne, niekompatybilne aplikacje, papierową dokumentację czy e-mailowe wnioski urlopowe. Doświadcz obsługi kadrowo-płacowej nowocześniejszej niż w biurze rachunkowym!

Sprawdź

Próg podatkowy – netto czy brutto?

Kwota, od której zależy stawka podatku dochodowego, nie jest ani wynagrodzeniem brutto, ani wynagrodzeniem netto pracownika. Jak można przeczytać we wspomnianym art. 27 ust. 1 ustawy o PIT, podatek dochodowy pobiera się od podstawy jego obliczenia. To mamy na myśli, mówiąc o dochodzie pracownika w kontekście progów podatkowych.

Aby uzyskać podstawę opodatkowania, musimy znać co najmniej:

• wynagrodzenie brutto pracownika,
• składki ZUS na ubezpieczenia społeczne, które finansuje pracownik,
• koszty uzyskania przychodu pracownika.

Kiedy pomniejszymy wynagrodzenie brutto o sumę składek społecznych pokrywanych przez pracownika i koszty uzyskania przychodu, otrzymamy podstawę opodatkowania.

To oczywiście spore uproszczenie, bo na podstawę obliczenia podatku wpływa wiele czynników, w tym zmienne składniki wynagrodzenia (np. premie) czy uczestnictwo pracownika w PPK (Pracowniczych Planach Kapitałowych). Ponadto niektórym podatnikom przysługują rozmaite zwolnienia podatkowe, np. ulga dla młodych czy ulga dla rodzin 4+.

Twoi pracownicy chcą dostawać paski płacowe, ale nie wiedzą, jak je odczytywać?

Zautomatyzowana platforma kadrowo-płacowa TribePerk umożliwia pobieranie czytelnych pasków wynagrodzeń. Każdy pracownik może samodzielnie sprawdzić, co złożyło się na jego wynagrodzenie za dany miesiąc.

Zobacz przewagi elektronicznych pasków wynagrodzeń nad papierowymi

Ile musi zarabiać pracownik, aby przekroczyć próg podatkowy?

Niestety, trudno jednoznacznie określić, jakie wynagrodzenie zasadnicze pozwoli uniknąć II progu podatkowego. Jak wspomnieliśmy, na podstawę opodatkowania wpływa wiele czynników. Na dodatek pracownik może uzyskiwać dochody wyższe niż wynikające z umowy o pracę, np. ze względu na premię uznaniową lub benefity pracownicze, lub niższe, np. ze względu na długie zwolnienie lekarskie.

Na potrzeby artykułu możemy przeanalizować prosty, acz mało realistyczny przypadek, w którym podatnik:

• jest zatrudniony wyłącznie na podstawie jednej umowy o pracę,
• nie korzysta z żadnych ulg podatkowych,
• nie jest uczestnikiem PPK,
• mieszka w miejscowości, w której znajduje się zakład pracy,
• zarabia tyle samo w każdym miesiącu (bez żadnych zmiennych składników wynagrodzenia).

W poniższym przykładzie przekroczenie progu podatkowego wiąże się z niższym wynagrodzeniem netto dla pracownika w ostatnich miesiącach roku, aczkolwiek może to nastąpić wcześniej, np. już w I kwartale.

Wynagrodzenie brutto	11 000 zł	15 000 zł
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne	11 000 zł	15 000 zł
Składka na ubezpieczenie emerytalne (9,76%)	1073,60 zł	1464 zł
Składka na ubezpieczenie rentowe (1,5%)	165 zł	225 zł
Składka na ubezpieczenie chorobowe (2,45%)	269,50 zł	367,50 zł
Suma składek ZUS finansowanych przez pracownika (13,71%)	1508,10 zł	2056,50 zł
Podstawa wymiaru składki zdrowotnej	9491,90 zł	12943,50 zł
Składka zdrowotna (9%)	854,27 zł	1164,92 zł
Kwota zmniejszająca podatek	300 zł	300 zł
Standardowe koszty uzyskania przychodu	250 zł	250 zł
Podstawa opodatkowania za wynagrodzenie styczniowe	9241,90 zł	12 693,50 zł
Podstawa opodatkowania za wynagrodzenie styczniowe po zaokrągleniu	9242 zł	12 694 zł
Podstawa opodatkowania obliczona w sposób narastający za okres od stycznia do października	92 419 zł	126 935 zł
Zaliczka na podatek dochodowy za styczeń	809,04 zł	1 223,28 zł
Zaliczka na podatek dochodowy za październik	809,04 zł	126 935 zł – 120 000 zł = 6935 zł (nadwyżka opodatkowana stawką 32%) 6935 zł × 32% = 2219,20 zł 12 693,50 zł – 6935 zł = 5758,50 zł ≈ 5759 zł (część dochodu mieszcząca się w limicie 120 000 zł i opodatkowana stawką 12%) 5759 zł × 12% = 691,08 zł 2219,20 zł + 691,08 zł = 2910,28 zł 2910,28 zł – 300 zł = 2610,28 zł
Zaliczka na podatek dochodowy za styczeń do przekazania urzędowi skarbowemu (po zaokrągleniu do pełnych złotych)	809 zł	1223 zł
Zaliczka na podatek dochodowy za październik do przekazania urzędowi skarbowemu (po zaokrągleniu do pełnych złotych)	809 zł	2610 zł
Wynagrodzenie netto za styczeń	7828,63 zł	10 555,58 zł
Wynagrodzenie netto za październik	7828,63 zł	9168,58 zł

Oblicz zaliczkę na podatek dochodowy od wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę w 6 krokach

Zobacz przykładowe obliczenia zaliczek na podatek z tytułu umowy zlecenia i umowy o dzieło. Ponadto dowiesz się, kiedy płatnicy nie odprowadzają zaliczek do urzędu skarbowego.

Sprawdź, jak obliczyć zaliczkę na podatek dochodowy z tytułu różnych umów

Jak obliczyć podstawę opodatkowania w sposób narastający?

Obliczenia w tabeli zakładają uproszczony przypadek. Pracownik zarabia stałą kwotę co miesiąc (15 000 zł brutto), przysługują mu standardowe koszty uzyskania przychodów (250 zł), nie korzysta z żadnych ulg i nie ma innych źródeł dochodu.

Jednym z błędów byłoby pomnożenie podstawy opodatkowania po zaokrągleniu (czyli 12 694 zł zamiast 12 683,50 zł) przez liczbę miesięcy, za które chcemy ustalić dochód pracownika.

	Wynagrodzenie brutto narastająco	Koszty uzyskania przychodu narastająco	Podstawa opodatkowania narastająco (wynagrodzenie brutto – 13,71% składek społecznych finansowanych przez pracownika – koszty uzyskania przychodu)	Próg podatkowy
styczeń	15 000 zł	250 zł	15 000 zł – 2056,50 zł – 250 zł = 12 693,50 zł	Pierwszy
luty	30 000 zł	500 zł	25 387 zł	Pierwszy
marzec	45 000 zł	750 zł	38 080,50 zł	Pierwszy
kwiecień	60 000 zł	1000 zł	50 774 zł	Pierwszy
maj	75 000 zł	1250 zł	63 467,50 zł	Pierwszy
czerwiec	90 000 zł	1500 zł	76161 zł	Pierwszy
lipiec	105 000 zł	1750 zł	88 854,50 zł	Pierwszy
sierpień	120 000 zł	2000 zł	101 548 zł	Pierwszy
wrzesień	135 000 zł	2250 zł	114 241,50 zł	Pierwszy
październik	150 000 zł	2500 zł	126 935 zł	Przekroczenie pierwszego progu podatkowego
listopad	165 000 zł	2750 zł	139 628,50 zł	Drugi
grudzień	180 000 zł	3000 zł	152 322 zł	Drugi Jeżeli pracodawca wypłaci wynagrodzenie w styczniu kolejnego roku, naliczy 12% podatku

Jak zapisać termin wypłaty wynagrodzenia w regulaminie?

Zdarza się, że pracodawcy niepoprawnie interpretują przepisy dotyczące wypłacania wynagrodzeń. W efekcie PIP mogłaby wykryć błędne zapisy w przepisach wewnątrzzakładowych.

Sprawdź, kiedy Twój pracownik powinien otrzymać przelew z wynagrodzeniem na konto

Kto pilnuje przekroczenia progu podatkowego – pracownik czy pracodawca?

W najprostszym scenariuszu, czyli stabilnym zatrudnieniu na podstawie jednej umowy o pracę, to pracodawca (płatnik) kontroluje, czy pracownik (podatnik) przekroczy I próg podatkowy. W tym przypadku podatnik nie ma wątpliwości, czy i komu złożyć oświadczenie o kwocie zmniejszającej podatek dochodowy na formularzu PIT-2 (lub w inny sposób przyjęty w firmie). Jeden płatnik może odejmować maksymalną kwotę, czyli 300 zł, od zaliczki na podatek dochodowy.

Komplikacje pojawiają się, kiedy podatnik uzyskuje dochody z różnych źródeł, w tym na podstawie umowy o pracę i umów cywilnoprawnych, np. umowy zlecenia i umowy o dzieło.

W takiej sytuacji poszczególni płatnicy nie są w stanie skontrolować, czy podatnik współpracujący z innymi przedsiębiorstwami przekroczy próg podatkowy, a jeśli tak, to kiedy. W efekcie odpowiedzialność za pilnowanie tej kwestii spada na podatnika, który musi poinformować płatników, kiedy powinni zacząć naliczać 32% podatku. Jeżeli tego nie zrobi, rozliczenie roczne wykaże (sporą) niedopłatę. Co ważne, nie będą za nią odpowiedzialni płatnicy, tylko podatnik, który nie złożył wniosku na czas.

Czy wiesz, że koszt zatrudnienia pracownika zależy nie tylko od składek ZUS?

Jeżeli zatrudnisz osobę na umowę o pracę, poniesiesz koszt równy wynagrodzeniu brutto podwyższonemu o ok. 20%. Koszt zatrudnienia rośnie, kiedy pracodawca pokrywa np. wpłaty do PPK (dobrowolne i obowiązkowe).

Sprawdź koszty zatrudnienia na różnych umowach

Jak obliczyć zaliczkę na podatek dochodowy w miesiącu, w którym pracownik przekroczył próg podatkowy?

Kiedy pracownik przekracza I próg podatkowy, pracodawca powinien naliczyć podatek dochodowy, stosując obie stawki: 12% i 32%. Niższa zaliczka na podatek dochodowy zostanie pobrana od kwoty mieszczącej się w limicie do 120 000 zł, a wyższa – od nadwyżki ponad 120 000 zł. W kolejnych miesiącach danego roku podatkowego (w praktyce – do końca roku kalendarzowego) pracodawca nalicza wyłącznie 32% podatku.

Wynagrodzenie brutto: 20 000 zł

Składka na ubezpieczenie emerytalne: 20 000 zł × 9,76% = 1952 zł

Składka na ubezpieczenie rentowe: 20 000 zł × 1,5% = 300 zł

Składka na ubezpieczenie chorobowe: 20 000 zł × 2,45% = 490 zł

Suma składek na ubezpieczenia społeczne: 2742 zł

Koszty uzyskania przychodów: 250 zł

Kwota zmniejszająca zaliczkę na podatek dochodowy: 300 zł

Podstawa opodatkowania: 17 008 zł

Podstawa opodatkowania za okres od stycznia do sierpnia: 136 064 zł

Nadwyżka opodatkowana stawką 32%: 136 064 zł – 120 000 zł = 16 064 zł

Podatek od nadwyżki w II progu podatkowym: 16 064 zł × 32% = 5140,48 zł

Kwota opodatkowana stawką 12%: 17 008 zł (miesięczna podstawa opodatkowania) – 16 064 zł (nadwyżka ponad 120 000 zł) = 944 zł

Podatek od kwoty mieszczącej się w I progu podatkowym: 944 zł × 12% = 113,28 zł

Suma zaliczek na podatek wg obu stawek: 113,28 zł + 5140,48 zł = 5253,76 zł

Zaliczka na podatek po odjęciu kwoty zmniejszającej podatek: 5253,76 zł – 300 zł = 4953,76 zł

Zaliczka na podatek dochodowy po zaokrągleniu: 4954 zł