Okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony, czas określony i okres próbny – analiza różnych przypadków

Rodzaj umowy o pracę i okres zatrudnienia pracownika wpływają na okres wypowiedzenia, który trwa od 3 dni roboczych do nawet 3 miesięcy. Czy można go skrócić lub wydłużyć? Jak liczyć bieg wypowiedzenia? Sprawdź także, kiedy prawo pozwala na rozwiązanie umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia – zarówno przez pracodawcę, jak i pracownika.

1. Obowiązek informacyjny pracodawcy
2. Okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony i określony
3. Okres zatrudnienia i wypowiedzenia a zmiana pracodawcy
4. Okres zatrudnienia i wypowiedzenia a przerwy między umowami z tym samym pracodawcą
5. Okres wypowiedzenia umowy o pracę na okres próbny
6. Jak liczyć okres wypowiedzenia w miesiącach?
   1. Jednomiesięczny okres wypowiedzenia
   2. Trzymiesięczny okres wypowiedzenia
7. Jak liczyć okres wypowiedzenia w tygodniach?
   1. Dwutygodniowy okres wypowiedzenia
8. Jak liczyć okres wypowiedzenia w dniach?
   1. Trzydniowy okres wypowiedzenia
9. Rozwiązanie umowy przez pracodawcę bez zachowania okresu wypowiedzenia
10. Rozwiązanie umowy przez pracownika bez zachowania okresu wypowiedzenia
11. Kiedy można wydłużyć okres wypowiedzenia?
12. Kiedy można skrócić okres wypowiedzenia?
13. FAQ
    1. Czy można rozwiązać umowę za porozumieniem stron, jeśli wcześniej jedna z nich złożyła wypowiedzenie?

Okresy wypowiedzenia umów o pracę w obowiązku informacyjnym pracodawcy

Art. 29 § 3 pkt 4 Kodeksu pracy stanowi, że pracodawca musi przekazać pracownikowi, jaka długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę go obejmuje. Maksymalny czas na przekazanie tej informacji w formie pisemnej to 7 dni od zawarcia umowy.

Okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony i określony

Według art. 36 § 1 Kodeksu pracy minimalny okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony lub nieokreślony wynosi 2 tygodnie, maksymalny – 3 miesiące w zależności od czasu zatrudnienia w danej firmie. Poniższe okresy dotyczą także umów na zastępstwo. Obowiązują podczas zwolnień grupowych, chyba że strony umowy podpiszą porozumienie z inicjatywy pracodawcy.

Okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony lub określony	Okres zatrudnienia pracownika
2 tygodnie	Krócej niż 6 miesięcy
1 miesiąc	Co najmniej 6 miesięcy
3 miesiące	Co najmniej 3 lata

Co ważne, nowelizacja Kodeksu pracy, która wejdzie w życie w 2023 roku, nałoży na pracodawcę obowiązek uzasadnienia wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę na czas określony. Aktualnie przełożeni nie są zobligowani do podawania przyczyny wypowiedzenia. To nie wszystko – pracodawca będzie musiał zawiadomić na piśmie zakładową organizację związkową, która reprezentuje pracownika mającego otrzymać wypowiedzenie. Pismo będzie zawierało powód zwolnienia.

Nowe przepisy nie obejmą umów trwających w dniu wejścia w życie nowelizacji, ale wypowiedzianych przed tym dniem. W tym przypadku pracodawca zastosuje się do starych przepisów.

Okres zatrudnienia i wypowiedzenia a zmiana pracodawcy

Jeżeli zakład pracy przeszedł na innego pracodawcę na zasadach określonych w art. 23¹ k.p., okresy zatrudnienia pracownika sumują się, co może wydłużyć okres wypowiedzenia. Dzieje się tak również w innych przypadkach, w których nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez wcześniejszego pracodawcę (art. 36 § 1¹ k.p.).

Przykład

Okres zatrudnienia Marzeny wynosił 2 lata i 3 miesiące, kiedy zmienił się właściciel firmy. Marzena nie chciała odchodzić z lubianej pracy po zmianie pracodawcy, ale po 10 miesiącach otrzymała wyjątkowo korzystną propozycję zawodową. W tym momencie jej okres zatrudnienia przekroczył 3 lata, co oznaczało, że obowiązywały ją 3 miesiące wypowiedzenia. Gdyby okres zatrudnienia był liczony od zera po przejęciu firmy, byłby krótszy niż 3 lata, więc okres wypowiedzenia wynosiłby tylko 1 miesiąc.

Okres zatrudnienia i wypowiedzenia a przerwy między umowami o pracę u tego samego pracodawcy

Jeśli pracownik był zatrudniony w tej samej firmie w różnych latach, trzeba zsumować wszystkie okresy zatrudnienia, aby wyznaczyć okres wypowiedzenia. Nie mają znaczenia odstępy pomiędzy poszczególnymi umowami o pracę, ich rodzaje, sposoby rozwiązania czy wymiar czasu pracy.

Przykład

Karolina pracowała w firmie A od 1 kwietnia 2018 roku do 30 sierpnia 2018 roku. Po przepracowaniu niemal 3 lat w firmie B wróciła do firmy A, gdzie zajęła ambitniejsze stanowisko – z nowymi obowiązkami i wyższym wynagrodzeniem. Od 1 sierpnia 2021 roku jest zatrudniona na czas nieokreślony w firmie A… i myśli o ponownej zmianie pracodawcy w 2023 roku. Jeżeli złoży wypowiedzenie, musi wziąć pod uwagę okres zatrudnienia w firmie A z 2018 roku.

Okres wypowiedzenia umowy o pracę na okres próbny

Zgodnie z art. 34 k.p. okres wypowiedzenia umowy o pracę na okres próbny trwa od zaledwie 3 dni roboczych do 2 tygodni.

Okres wypowiedzenia umowy o pracę na okres próbny	Okres, na który została zawarta umowa
3 dni robocze	Krócej niż 2 tygodnie
1 tydzień	Co najmniej 2 tygodnie
2 tygodnie	3 miesiące

Jak liczyć okres wypowiedzenia w miesiącach?

Początkiem 1-miesięcznego lub 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia jest pierwszy dzień kalendarzowy miesiąca, który następuje po miesiącu złożenia wypowiedzenia. To oznacza, że jego bieg może się rozpocząć nawet w święto, np. 1 stycznia. Okres wypowiedzenia kończy się ostatniego dnia miesiąca, przy czym nie ma znaczenia, czy trwa on 28, 29, 30 czy 31 dni. Zawsze odliczamy pełne miesiące.

Przykład z 1-miesięcznym okresem wypowiedzenia

Bartłomiej chce odejść z firmy po 2 latach i 8 miesiącach zatrudnienia. Obowiązuje go 1 miesiąc wypowiedzenia. Jeśli złoży wypowiedzenie 1 sierpnia, odliczanie okresu wypowiedzenia zacznie się dopiero 1 września. To sytuacja korzystna dla pracodawcy, który ma więcej czasu na zrekrutowanie nowego pracownika, ale nie dla Bartłomieja. Gdyby pracownik chciał zakończyć pracę 31 sierpnia, musiałby złożyć wypowiedzenie najpóźniej 31 lipca.

W powyższej sytuacji Bartłomiej odchodzi z pracy przed 3. rocznicą zatrudnienia w firmie. Ile wynosiłby okres wypowiedzenia, gdyby np. 5 września mijały 3 lata pracy? W takim przypadku koniec okresu wypowiedzenia wypadłby dopiero 30 listopada. Jeżeli Bartłomiej i pracodawca chcieliby rozwiązać umowę wcześniej, musieliby zawrzeć porozumienie stron.

Przykład z 3-miesięcznym okresem wypowiedzenia

Mariannę obowiązują 3 miesiące wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony. Pracowniczka złożyła wypowiedzenie 9 lutego. Bieg wypowiedzenia rozpocznie się 1 marca i zakończy 31 maja.

Jak liczyć okres wypowiedzenia w tygodniach?

Okres wypowiedzenia w tygodniach odliczamy od pierwszej niedzieli, która występuje po dniu złożenia wypowiedzenia, nawet jeśli jest nią dzień świąteczny. Koniec okresu wypowiedzenia wypada zawsze w sobotę. Nie jest istotne, że pracownik pracuje na etacie od poniedziałku od piątku.

Przykład z 2-tygodniowym okresem wypowiedzenia

Pracodawca wypowiedział umowę o pracę na okres próbny w poniedziałek, 9 maja. Bieg wypowiedzenia, który wynosi 2 tygodnie dla umów trwających 3 miesiące, rozpocznie się dopiero w niedzielę, 15 maja, i zakończy w sobotę, 28 maja.

Jak liczyć okres wypowiedzenia w dniach?

W tym przypadku nie stosuje się tak dużych odstępów między dniem wypowiedzenia umowy o pracę a dniem rozpoczęcia biegu wypowiedzenia. Nic dziwnego – pracownik zostaje zatrudniony tylko na 2 tygodnie. Okres wypowiedzenia odlicza się już od dnia roboczego, który następuje po dniu złożenia wypowiedzenia. Za dzień roboczy uznaje się także sobotę, ale pomija się niedziele i święta ustawowo wolne od pracy.

Przykład z 3-dniowym okresem wypowiedzenia

Olaf miał pracować na okresie próbnym przez 2 tygodnie. Zaczął w poniedziałek, 12 września, ale już po kilku dniach roboczych uznał, że stanowisko jednak nie spełnia jego oczekiwań. Złożył wypowiedzenie w piątek, 16 września. Bieg wypowiedzenia wystartował następnego dnia, czyli sobotę, 17 września. Nie obejmował niedzieli, więc zakończył się we wtorek, 20 września.

Kiedy pracodawca może rozwiązać umowę, nie zachowując okresu wypowiedzenia?

Kiedy pracodawca rozwiązuje umowę o pracę i nie zachowuje okresu wypowiedzenia, mamy do czynienia ze zwolnieniem dyscyplinarnym. Chociaż jest kojarzone przede wszystkim z ciężkim naruszeniem obowiązków przez pracownika (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.), ma zastosowanie także w innych przypadkach.

1. Kiedy pracownik popełni przestępstwo (oczywiste lub potwierdzone prawomocnym wyrokiem), które uniemożliwia kontynuowanie zatrudnienia na zajmowanym stanowisku (art. 52 § 1 pkt 2 k.p.).
2. Kiedy pracownik z własnej winy utraci uprawnienia, których potrzebuje na zajmowanym stanowisku (art. 52 § 1 pkt 3 k.p.).
3. Kiedy pracownik jest zatrudniony krócej niż 6 miesięcy i nie jest zdolny do pracy wskutek choroby dłużej niż 3 miesiące (art. 53 § 1 pkt 1 lit. a k.p.).
4. Kiedy niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby przekracza łączny okres pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące oraz wynagrodzenia i zasiłku chorobowego. Ten przepis dotyczy pracowników zatrudnionych przez co najmniej 6 miesięcy lub niezdolnych do pracy wskutek choroby zawodowej bądź wypadku przy pracy (art. 53 § 1 pkt 1 lit. b k.p.).

Czy pracownik może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia?

Tak, pracownik ma prawo do rozwiązania umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia, kiedy:

1. doszło do ciężkiego naruszenia praw pracownika przez pracodawcę (art. 55 § 1¹ k.p.), np. wskutek nieprzestrzegania przepisów dotyczących BHP, nieopłacania składek ZUS, zmuszenie pracowniczki w ciąży do nadgodzin;
2. wykonywana praca miała szkodliwy wpływ na zdrowie pracownika, co zostało potwierdzone orzeczeniem lekarskim, a pracodawca nie przeniósł pracownika na inne stanowisko w terminie wyznaczonym w orzeczeniu (art. 55 § 1 k.p.).

Wydłużenie okresu wypowiedzenia

Art. 36 § 5 k.p. stanowi, że strony umowy o pracę na czas nieokreślony lub określony – czyli pracodawca wspólnie z pracownikiem – mogą ustalić dłuższy okres wypowiedzenia, jeśli stanowisko pracownika ma związek z odpowiedzialnością materialną za powierzone mienie. W takim przypadku:

• 2-tygodniowy okres wypowiedzenia można wydłużyć do 1 miesiąca,
• 1-miesięczny okres wypowiedzenia można wydłużyć do 3 miesięcy.

Skrócenie okresu wypowiedzenia

Pracodawca może skrócić okres 3-miesięcznego wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony lub określony do 1 miesiąca zgodnie z art. 36¹ § 1 k.p. Pracownik nie będzie stratny finansowo, ponieważ otrzyma odszkodowanie równe wynagrodzeniu za „obciętą” część okresu wypowiedzenia.

Przepis podaje, że jest to możliwe, kiedy przyczyną wypowiedzenia jest:

1. ogłoszenie upadłości firmy,
2. likwidacja firmy,
3. inna sytuacja, która nie dotyczy pracowników.

Warto też dodać, że zgodnie z art. 36 § 6 k.p. strony umowy o pracę mogą ustalić wcześniejszy termin jej rozwiązania, kiedy jedna ze stron złoży wypowiedzenie. Nowe ustalenie nie wpływa na tryb rozwiązania umowy o pracę.

👉 Pracodawca, który zastosuje, art. 36¹ § 1 k.p., musi podać okres skrócenia wypowiedzenia na świadectwie pracy.

Dodatkowe pytania o okres wypowiedzenia umowy o pracę