Kto płaci za L4 pracownika – ZUS czy pracodawca?

Kiedy Twój pracownik choruje i przebywa na L4, należy mu się wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy. To, kto płaci za zwolnienie lekarskie, jest uzależnione przede wszystkim od liczby dni niezdolności do pracy w ciągu roku kalendarzowego i liczby ubezpieczonych osób zgłoszonych przez pracodawcę do ZUS do 30 listopada poprzedniego roku. Sprawdź, kiedy pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe od pracodawcy lub zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS. Wyjaśniamy, kiedy pracodawca wypłaca zasiłek, mimo że finansuje go Fundusz Ubezpieczeń Społecznych.

1. Kiedy pracownikowi należy się płatne zwolnienie lekarskie?
2. Zalety elektronicznego zwolnienia lekarskiego w systemie kadrowo-płacowym
3. Kto i za ile dni L4 wypłaca wynagrodzenie chorobowe?
4. Od czego zależy wysokość wynagrodzenia chorobowego za L4?
5. Kto i za ile dni L4 wypłaca zasiłek chorobowy?
6. Wynagrodzenie chorobowe kontra zasiłek chorobowy – porównanie [tabela]
7. Kto wypłaca wynagrodzenie chorobowe dla pracownicy w ciąży?
8. Kto płaci chorobowe za L4 zleceniobiorcy?
9. Kto wypłaci chorobowe za L4 po wypowiedzeniu?
10. Kto opłaca zwolnienie lekarskie po ustaniu zatrudnienia?

Kiedy pracownikowi przysługuje płatne L4?

Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę jest obowiązkowo objęty ubezpieczeniem chorobowym, natomiast zleceniobiorca – dobrowolnie. Okres zwolnienia lekarskiego, czyli L4, jest odpłatny, o ile chory pracownik lub zleceniobiorca niezdolny do pracy spełnia warunek dotyczący okresu wyczekiwania. To nieprzerwana (!) liczba dni ubezpieczenia chorobowego, która musi minąć, zanim osoba ubezpieczona zyska prawo do świadczenia chorobowego (wynagrodzenia lub zasiłku w zależności od przypadku).

Okres wyczekiwania wynosi:

• 30 dni dla osób ubezpieczonych obowiązkowo,
• 90 dni dla osób ubezpieczonych dobrowolnie.

Ten warunek nie dotyczy m.in. osób, które zatrudniły się w ciągu 90 dni od dnia uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych.

Co ważne, okres wyczekiwania obejmuje poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, o ile przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była dłuższa, ale powstała wskutek:

• urlopu bezpłatnego,
• urlopu wychowawczego,
• odbywania czynnej służby wojskowej.

Elektroniczne zwolnienia lekarskie e-ZLA w PUE ZUS podstawą wypłaty chorobowego

Lekarz, który wystawia L4 choremu pracownikowi, wysyła elektroniczne zwolnienie lekarskie e-ZLA do ZUS. Informacja o zwolnieniu lekarskim pojawia się w profilu pracodawcy na Platformie Usług Elektronicznych ZUS. Od 1 stycznia 2023 roku każdy płatnik składek – bez względu na liczbę zatrudnionych osób – musi mieć konto na PUE ZUS. O ile lekarze obowiązkowo wystawiają e-ZLA już od 1 grudnia 2018 roku, o tyle zdarzało się, że pracownik nie wiedział, że powinien otrzymać papierowe zwolnienie lekarskie, czyli ZLA, ze względu na brak konta pracodawcy na PUE. Obligatoryjne profile na PUE ZUS dla wszystkich płatników rozwiązują ten problem.

Platforma kadrowo-płacowa, do której zyskujesz dostęp dzięki prowadzeniu kadr i płac w TribePerk, automatycznie pobiera zwolnienia lekarskie z PUE ZUS. L4 pojawia się w kalendarzu nieobecności pracowników.

Co kluczowe, moduł płacowy pobiera informacje o zwolnieniu lekarskim i uwzględnia je na liście płac, którą generuje się kilkoma kliknięciami. Ponadto pracownicy mogą pobierać własne, czytelne paski płacowe, aby sprawdzić, jakie składniki złożyły się na pensję. Ten aspekt employee self-service, czyli samoobsługi pracowniczej, jest szczególnie pomocny, kiedy zatrudniony otrzymuje wynagrodzenie za całkowicie lub częściowo przechorowany miesiąc. L4 jest płatne przeważnie w 80%. Pasek płacowy wyjaśnia, skąd wynika kwota, dzięki czemu pracownik nie musi dopytywać o szczegóły działu kadrowo-płacowego.

👉 Sprawdź, jak obliczyć wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca w zależności od przyczyny nieobecności pracownika, w tym choroby.

Kto i za ile dni L4 wypłaca wynagrodzenie chorobowe?

Zgodnie z art. 92 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy pracodawca wypłaca wynagrodzenie chorobowe za:

• 33 dni niezdolności do pracy w ciągu roku kalendarzowego w przypadku pracowników poniżej 50. roku życia,
• 14 dni niezdolności do pracy w ciągu roku kalendarzowego w przypadku pracowników powyżej 50. roku życia. Uwaga – według art. 92 § 5 k.p. to ograniczenie obowiązuje w roku kalendarzowym następującym po roku, w którym pracownik ukończył 50 lat.

Wynagrodzenie chorobowe przysługuje pracownikowi za cały okres zwolnienia lekarskiego, czyli z uwzględnieniem dni wolnych od pracy, np. sobót, niedziel, świąt. Za 1 dzień L4 należy się 1/30 podstawy wymiaru świadczenia chorobowego. Nie ma znaczenia, czy miesiąc, w którym pracownik był niezdolny do pracy, miał 28, 29, 30 czy 31 dni. Jeśli nieprzerwana (!) nieobecność chorobowa pracownika wypada przełomie roku, czyli w grudniu i styczniu, trzeba sprawdzić, jakie świadczenie chorobowe przysługiwało mu 31 grudnia. Od tego zależy, czy od 1 stycznia należy mu się wynagrodzenie chorobowe, czy zasiłek chorobowy.

Co ważne, pierwszy dzień niezdolności do pracy, który podaje lekarz w L4, wcale nie musi być tym, w którym pracownik pojawił się na wizycie. Jeżeli lekarz stwierdzi, że pacjent zachorował przed dniem badania, wystawi zwolnienie lekarskie z wcześniejszą datą. Może się cofnąć o 3 dni. Uwaga – to ograniczenie nie obowiązuje lekarza psychiatrii.

Ile wynagrodzenia chorobowego wypłaci pracodawca za L4?

Wysokość wynagrodzenia chorobowego zależy przede wszystkim od przyczyny niezdolności do pracy i podstawy wymiaru wynagrodzenia za okres choroby.

Wysokość wynagrodzenia chorobowego	Przyczyna niezdolności do pracy	Maksymalny okres niezdolności do pracy, za który należy się wynagrodzenie chorobowe od pracodawcy	Podstawa prawna
80%, chyba że przepisy wewnątrzzakładowe przewidują wyższe wynagrodzenie	Choroba Odosobnienie w związku z chorobą zakaźną	33 dni w ciągu roku kalendarzowego (14 dni w przypadku pracownika, który skończył 50 lat)	Art. 92 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy
100%	Wypadek w drodze do pracy lub z pracy Choroba podczas ciąży Poddanie się niezbędnym badaniom lekarskim przez kandydata na dawcę komórek, tkanek, narządów Poddanie się zabiegowi pobrania komórek, tkanek, narządów	33 dni w ciągu roku kalendarzowego (14 dni w przypadku pracownika, który skończył 50 lat)	Art. 92 § 1 pkt 2 i 3 Kodeksu pracy

👉 Jak wyjaśniliśmy w poradniku Jak obliczyć wynagrodzenie chorobowe dla pracownika na umowie o pracę?, wyznaczamy podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego w ten sam sposób.

Jako podstawę przyjmujemy przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym pracownik był niezdolny do pracy. Tę kwotę pomniejszamy o 13,71%, czyli sumę składek na ubezpieczenia społeczne, które finansuje pracownik. Jeżeli pracownik nie przepracował 12 miesięcy w danej firmie, bierzemy pod uwagę przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące ubezpieczenia.

Kto i za ile dni L4 wypłaca zasiłek chorobowy?

ZUS wypłaca zasiłek chorobowy od:

• 34 dnia niezdolności do pracy w danym roku kalendarzowym w przypadku pracownika poniżej 50. roku życia,
• 15 dnia niezdolności do pracy w danym roku kalendarzowym w przypadku pracownika powyżej 50. roku życia.

Pracownik otrzymuje zasiłek chorobowy przez 182 dni, chyba że przyczyną niezdolności do pracy jest choroba podczas ciąży bądź gruźlica. W tych przypadkach okres zasiłku wydłuża się do 270 dni. Potem pracownik nabywa prawo do świadczenia rehabilitacyjnego.

O ile Fundusz Ubezpieczeń Społecznych zawsze finansuje zasiłek chorobowy, o tyle nie zawsze wypłaca go ZUS. Obowiązek naliczenia i wypłacenia zasiłku przejmuje pracodawca, który zgłosił minimum 21 osób ubezpieczonych do 30 listopada ubiegłego roku.

Z poradnika Jak obliczyć zasiłek chorobowy? dowiesz się:

• co wchodzi w skład podstawy wymiaru zasiłku chorobowego,
• jak obliczyć zasiłek w różnych scenariuszach, np. kiedy pracownik nie usprawiedliwił nieobecności lub zachorował, zanim przepracował pełny miesiąc.

Wynagrodzenie chorobowe wypłacane przez pracodawcę konta zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS – podsumowanie [tabela]

Okres niezdolności do pracy z powodu choroby	Świadczenie chorobowe należne pracownikowi	Kto wypłaca świadczenie chorobowe
33 dni (14 dni w przypadku pracownika, który skończył 50 lat) w ciągu roku kalendarzowego	Wynagrodzenie chorobowe	Pracodawca
Co najmniej 34 dni (15 dni w przypadku pracownika, który skończył 50 lat) w ciągu roku kalendarzowego	Zasiłek chorobowy od 34 lub 15 dnia niezdolności do pracy	ZUS, jeśli pracodawca zgłosił nie więcej niż 20 osób ubezpieczonych do 30 listopada poprzedniego roku Pracodawca, jeśli zgłosił minimum 21 osób ubezpieczonych do 30 listopada poprzedniego roku W obu przypadkach świadczenie jest finansowane przez Fundusz Ubezpieczeń Społecznych

Kto wypłaca świadczenie chorobowe dla pracownicy w ciąży?

• Wynagrodzenie chorobowe, które wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, za 33 dni zwolnienia lekarskiego z powodu choroby podczas ciąży wypłaca pracodawca.
• Zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy wymiaru przysługuje od 34 dnia zwolnienia lekarskiego z powodu choroby w trakcie ciąży. FUS finansuje zasiłek. To, kto go oblicza i wypłaca, zależy od liczby osób ubezpieczonych zgłoszonych przez pracodawcę do 30 listopada ubiegłego roku. Pracodawca, który zgłosił co najmniej 21 ubezpieczonych, oblicza i wypłaca zasiłek.
• Maksymalny okres zasiłku chorobowego dla pracownicy w ciąży to 270 dni, przy czym zwolnienie lekarskie obowiązuje do dnia poprzedzającego poród. Potem rozpoczyna się urlop macierzyński. Pracownica może rozpocząć go wcześniej, jeśli wykorzystała okres zasiłkowy w 100% przed dniem porodu.

Kto płaci za zwolnienie lekarskie osoby zatrudnionej na podstawie umowy zlecenia?

Już od 1 dnia choroby zleceniobiorcy należy się zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS. Zleceniodawca nie wypłaca wynagrodzenia chorobowego zleceniobiorcy.

Okres nieobecności wskutek choroby	Świadczenie chorobowe dla osoby na umowie o pracę	Świadczenie chorobowe dla osoby na umowie zlecenie	Kto wypłaca świadczenie chorobowe osobie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę	Kto wypłaca świadczenie chorobowe osobie zatrudnionej na podstawie umowy zlecenia
33 dni (14 dni w przypadku osoby, która ukończyła 50 lat) w ciągu roku kalendarzowego	Wynagrodzenie chorobowe	Zasiłek chorobowy	Pracodawca	ZUS
Minimum 34 dni (15 dni w przypadku osoby, która ukończyła 50 lat) w ciągu roku kalendarzowego	Zasiłek chorobowy	Zasiłek chorobowy	Pracodawca lub ZUS w zależności od liczby osób zgłoszonych jako ubezpieczone	ZUS

👉 Porównaj umowę zlecenie z umową o pracę. Rodzaj i finansowanie świadczenia chorobowego to tylko jedna z wielu różnic między zleceniem a stosunkiem pracy.

Kto płaci za zwolnienie lekarskie na wypowiedzeniu?

Pracownik, który zachoruje w okresie wypowiedzenia lub złoży wypowiedzenie w trakcie L4, otrzymuje wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy na tych samych zasadach, co inni pracownicy. Co istotne, zwolnienie lekarskie może wybiegać poza okres wypowiedzenia, ale go nie wydłuża.

Kto płaci za zwolnienie lekarskie po ustaniu zatrudnienia?

Jeśli umowa o pracę zostanie rozwiązana lub wygaśnie, zanim skończy się L4, pracownik będzie mieć prawo do zasiłku chorobowego wypłacanego przez ZUS, o ile:

• zwolnienie lekarskie obejmowało 30 dni (bez ani 1 dnia przerwy!),
• pierwszy dzień niezdolności do pracy wskutek choroby wypadł do 14 dni od dnia ustania tytułu do ubezpieczenia chorobowego,
• pierwszy dzień choroby zakaźnej wypadł nie później niż 3 miesiące od dnia ustania tytułu do ubezpieczenia chorobowego.

Maksymalny okres zasiłkowy po ustaniu zatrudnienia wynosi 91 dni, chyba że przyczyną niezdolności do pracy jest:

• gruźlica,
• choroba w trakcie ciąży,
• poddanie się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów,
• pobranie komórek, tkanek i narządów.

W tych przypadkach zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia należy się do 182 dni.